MTel Ustalar Turnuvası'na Doğru

Geleneksel süper turnuvaların en yenisi MTel Ustalar Turnuvası 8-20 Mayıs  tarihleri arasında Bulgaristan'ın başkenti Sofya'da düzenleniyor. Turnuvaya daha önceki yıllarda hep zafere ulaşan eski dünya şampiyonu Veselin Topalov'un yanı sıra kimlerin katıldığı, organizasyondaki yan etkinlikler hakkındaki bilgiler, Sofya Kuralları'nın detayları ve turnuva hakkındaki ilginç notlar haberin devamında yer almaktadır. Haberin sonunda da meraklıları için yeni doğmakta olan ve süper turnuvaların güç birliği yaptıkları Grand Slam Birliği hakkında da bir inceleme bulunmaktadır.

Resmi Websitesi

Bugün (7 Mayıs) yapılacak açılış törenine Bulgaristan Devlet Başkanı Georgi Parvanov'un da katılacağı açılış töreniyle en genç süper turnuva başlayacak.

Turnuvaya Kimler Katılıyor?

*2008 FIDE Nisan Reyting Listesine göre düzenlenmiştir.

Sofya Kuralı: Topalov Oynar Kazanır!

2005 yılından beri düzenlenmekte olan MTel Ustalar Turnuvası'nı her düzenlendiğinde Topalov kazandı. "Evinde" oynayan Topalov, aslında İspanya'nın üniversite şehri Salamanca'da yaşıyor; fakat Sofya'daki performansına bakılınca Sofya'da da evinde hissetiğine  şüphe yok. Turnuva direktörü de Topalov'un ünlü menajeri(kendisi aynı zamanda Cheparinov'un da menajeri) Silvio Danailov'dan başkası değil. Sofya'daki ilgiden ve baskıdan etkilenmeyen Topalov, adeta "seyirci desteğini arkasına alıp" rakipleri üzerinde baskı kuruyor!  Durum böyle olunca ister istemez Topalov'un genel form durumuna aldırmaksızın Topalov'un favori olduğunu (zaten bu seneki katılımcılar arasındaki en yüksek reytingli isim) belirtmek abartılı olmaz. Turnuvadaki rakiplerinden Çinli büyükusta Bu da resmi web siteside yayınlanan röportajda "Topalov'un kazanacağına bahse girerdim." diyerek rakibine ne kadar güvendiğini açıkça ifade ediyor. Bununla birlikte, "Topalov'un turnuvasında" Aronian ve Ivanchuk'un da Bulgar büyükustaya zorluk çıkarması muhtemel görünüyor.

Topalov'un menajeri ve Mtel Turnuvası'nın Turnuva Direktörü Silvio Danailov

Çinli büyükusta Bu'dan söz açılmışken, Bu'nun geçtiğimiz yıl rapid+körleme bir turnuva olan Bilbao'daki "Körleme Dünya Kupası" turnuvasında elitlerin arasına adım atan Çinli büyükusta; fakat bu kez bir süper turnuvada çok daha zorlu bir sınav vereceği kesin. Çin'in satranca artan ilgisi ve olabilecek ilgiyi düşünerek organizasyon Çince sayfa da hazırlamış.

Cheparinov da Topalov gibi evinde oynayacak ve eskiden sekondantı olduğu vatandaşına zorluk çıkarmayı hedefleyecek. Yine de Cheparinov ve Radjabov'un Bakü yorgunu olmaları onların performansını etkileyebilir genç yaşlarına rağmen. Hatta, Topalov'un da bu yönde bir açıklaması oldu ve onların Bakü'den etkileneceklerini düşündüğünü belirtti. Topalov'un bu açıklamayı yaparken aklında belki de kendi deneyimleri vardı. 2006'da Kramnik'le oynadığı olaylı maçtan sonra ayağının tozuyla gittiği Essent'deki süper turnuvayı Mamedyarov ve Polgar'ı arkasında bitirmesi de aklındaydı muhtemelen bu açıklamayı yaparken...

İlk kez Mtel'de uygulanan ve bu nedenle "Sofya Kuralı" olarak da beraberlik teklifinin yasaklanmasına dair uygulamasıyla da bu süper turnuva daha ilginç hale geliyor. Oyuncuların birbirlerine beraberlik teklif etmelerinin turnuvada yasak. Kuralın amacı da erken ve mücadelesiz beraberliklerin önüne geçmek. Beraberlik, sürekli şah, iki tarafında karşı tarafı mat edecek materyalinin kalmaması ve hakemin onayıyla belirleniyor. Hakeme danışmanlık yapacak olan isim de  geçtiğimiz günlerde sona eren ve Sofya Kuralları'nın yürürlükte olduğu Bakü Grand Prix'deki gibi FIDE Başkan Yardımcısı GM Zurab Azmaiparashvili'den başkası değil.

Etkinlik Yelpazesi Geniş

Bulgaristan'ın büyük telekom şirketi Mtel'in düzenlediği turnuva, çift tur döner turnuva formatında organize ediliyor.

Topalov'un gösteriden önce gözleri bağlanırken...

Organizasyonun çeşitli yan etkinliklerinden ilki olan Topalov'un gösteri maçı 6 Mayıs'ta oynandı. Turnuvanın resmi sitesinde düzenlenen "Topalov gibi Oyna" yarışmasında Topalov'un hamlelerini en fazla sayıda doğru tahmin eden Amerikalı Jason Juett ile bir gösteri maçı yaptı. Körleme oynayan Topalov, kendisiyle ortak noktaları bulunan rakibi ile 51.hamlede berabere kaldı.

Turnuvanın ne kadar önemsendiğini belirtmek için Bulgaristan Cumhurbaşkanı Georgi Parvanov'un da açılışa katıldığını söylemek yeterli olur. Bugün yapılacak açılış, Merkez Askeri Kulübü'nde yapılacak. Cumhurbaşkanı'ın yarışmayı her sene desteklediğini de belirtelim. Turnuvanın maskotları "Kral Alexander" ve "Kraliçe Kalina" (bkz.haberin girişinde bulunan logo) açılış töreninde bulunacaklar.

Turnuva boyunca yapılacak bir başka ilginç etkinlik de Levski Sofya (Bulgaristan'ın en başarılı futbol takımı) ile "Chess United" takımları arasında oynanayacak gösteri maçı. Turnuvaya katılan satranççılardan oluşan futbol takımı, mini-sahada Bulgaristan'ın en güçlü futbol takımına meydan okuyacak. Bu maçın hakemliği geçtiğimiz yıl, turnuvanın sponsoru olan telekomünikasyon şirketi Mtel'in CEO'su Josef Vinatzer yapmıştı ve Ivan Cheparinov'un son dakika golünü vermeyip Levski Sofya'yı ipten almıştı! Tabii, Chess United takımında adı Fenerbahçe ile de anılan Tottenham Hotspur's Bulgar süperstarı Dimitar Berbatov'un kuzeni Kiprian Berbatov'un da olduğunu belirtelim. Kısacası, futbol dünyası da bu önemli turnuvaya ilgisiz kalmadı! Bu sene takımda yer alacak "satranççı olmayan" ünlü isim, Bulgaristan'ın Le Manş Kanalı'nı rekor sürede geçen Petar Stoychev olacak. Chess United takımında yabancı oyuncu tartışmaları süreceğe benzer...

Onuncu Dünya Şampiyonu Boris Spassky de 16 Mayıs'ta gazetecilere simültane gösteri yapacak. Altıncı turdan itibaren hem hayranlarıyla bir araya gelecek olan hem de yorumculuk yapacak.

Turnuva Salonuna Cam İzolasyon

Turnuva salonu, 10 tonluk camdan yapılmış bir akvaryumda yapılacak. Akvaryum, tabii ki dış dünyadan tam anlamıyla bir izolasyon sağlayacak. Bu fikir, aslında Vitoria'da geçtiğimiz yıl düzenlenen "Şampiyonlar Turnuvası" 'nın organizatörü ve ünlü satranç gazetecisi Leonxto (Leonço) Garcia'ya ait.

"Akvaryum"

---

Özel Dosya: Grand Slam

Mtel turnuvasının bir başka özelliği diğer süper turnuvalar Linares/Morelia, Wijk aan Zee ve Bilbao ile birlikte bu turnuvaların bir araya geldiği "Grand Slam Birliği" turnuvalarının bir parçası olmasıdır. Haberin son bölümünde Sofya Mtel Turnvuası'nın incelemesiyle yetinmeyip Grand Slam organizasyonunu oluşumunu , ne durumda olduğunu ve gelişimini de mercek altına aldık.

Profesyonel satrancın gelişmesi ve daha çok turnuva olması amacıyla marka turnuvalar yaratma amacıyla oluşturulan bu oluşum, ilk kez Mtel'in Turnuva Direktörü Silvio Danailov, Mtel CEO'su Martin Batkov, Linares Belediye Başkanı Jan Fernandez, Pedro Almansa (Linares'in turnuva direktörü) ,Wijk aan Zee Turnuva Direktörü Jeroen van den Berg, Hiquingari Carranza(Morelia Turnuva Direktörü) gibi isimlerin Sofya'da Mtel 2007'de bir araya geldikleri toplantıda doğdu.

Eylül 2006'da Corus, Linares, Mtel Ustalar ve Bilbao'nun organizatörleri Grand Slam'i kurmaya karar verdiler. Bu turnuvalar bilindiği gibi profesyonel takvimde yer alan en güçlü ve en prestijli turnuvalar. Bilbao ise, 2005'te Şampiyonlar-Bilgisayarlar maçı organize etmişti. Organizasyonda Kasımdzhanov, Ponamariov, Khalifman gibi eski dünya şampiyonları Hydra, Junior ve Fritz'le karşılaşmışlardı (şampiyonlar ağır bir yenilgiye uğramıştı).  Böyece Bilbao da bu şekilde elit satranç turnuvalarının düzenlendiği şehirler arasına katılmıştı. 6-14 katılımcının yer aldığı turnuvalar, Formula 1 Grand Prix'yi anımsatacak bir puan sistemiyle toplu değerlendirmeye tabi tutulacaktı. Buna göre Mexico City'nin de katıldığı turnuva serisinde Linares, Corus, MTel ve Mexico City'de kazanan isimler final turnuvasında Bilbao'da buluşacaklar.

Henüz oturmuş bir sistem olmasa da bu turnuvaların kurumlaşması profesyonel satranca ve satrancın pazarlanmasına, tanıtımına katkıda bulunması hedefleniyordu. Bu arada FIDE Grand Prix sisteminin de ortaya çıkışı, bazı çevrelerde fikrin "Grand Slam" turnuvalarından alındığı iddialarının da ortaya atılmasına neden olmuştu. Grand Slam Turnuvaları'nın FIDE GP'den en önemli farkı yeni turnuva düzeni oluşturulmasından ziyade geleneksel süper turnuvaların organizatörlerinin güç birliği yapmasına dayanıyor. Bu güçbirliğinin kapsamının da hala netleştiğini söylemek güç. Sofya Mtel Ustalar Turnuvası sırasında bu oluşumla ilgili gelişmeler yaşanabilir.

Fotoğraflar: Chessdom